ตัวบ่งชี้ที่ 1.3 การบริการนักศึกษาและกิจกรรมนักศึกษา

ตัวบ่งชี้ที่ 1.3              การบริการนักศึกษาและกิจกรรมนักศึกษา

ชนิดของตัวบ่งชี้          ปัจจัยนำเข้า

คำอธิบายตัวบ่งชี้

          นักศึกษาที่เข้ามาศึกษาในคณะ จะมีคุณลักษณะตามจุดเน้นของหลักสูตร ตามอัตลักษณ์ของคณะวิชา ตามอัตลักษณ์ของสถาบัน  และประสบความสำเร็จในการศึกษาได้นั้น คณะต้องมีการดูแลนักศึกษาหรือให้บริการกับนักศึกษาอย่างครบถ้วนและเหมาะสม ตั้งแต่การให้คำปรึกษาทั้งด้านวิชาการและการใช้ชีวิต จัดบริการข้อมูล หน่วยงานที่ให้บริการ เช่น ทุนกู้ยืมการศึกษา แหล่งทุนการศึกษาต่อการบริการจัดหางาน แหล่งข้อมูลการฝึกประสบการณ์วิชาชีพ การเตรียมความพร้อมเพื่อการทำงานเมื่อสำเร็จการศึกษาข้อมูลข่าวสารความเคลื่อนไหวในและนอกสถาบันที่จำเป็นแก่นักศึกษา นอกจากนี้คณะต้องส่งเสริมให้มีการจัดกิจกรรมนักศึกษาต่างๆ อย่างเหมาะสมและครบถ้วน ทั้งกิจกรรมเสริมหลักสูตรที่ดำเนินการโดยสถาบันและโดยองค์กรนักศึกษา ที่ผู้เข้าร่วมกิจกรรมจะมีโอกาสได้รับการพัฒนาสติปัญญาสังคม อารมณ์ ร่างกาย และคุณธรรม จริยธรรมสอดคล้องกับคุณลักษณะของบัณฑิตที่พึงประสงค์  โดยนำหลักการคุณภาพ เช่นวงจรคุณภาพของเดมมิง ในการทำกิจกรรมต่างๆ ให้นักศึกษาเกิดการพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเนื่อง

          ผลการดำเนินการของคณะ ที่สามารถสะท้อนคุณภาพของการบริการนักศึกษาและกิจกรรมนักศึกษา  พิจารณาจากการดำเนินการให้เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด

เกณฑ์มาตรฐาน

  1. คณะมีการจัดทำแผนการบริการนักศึกษา และแผนพัฒนานักศึกษา โดยให้นักศึกษามีส่วนร่วมในการจัดทำแผนการจัดกิจกรรมพัฒนานักศึกษาในภาพรวมของคณะ
  2. แผนการบริการนักศึกษาให้มีการดำเนินการให้ครบถ้วน ได้แก่ 1)การบริการให้คำปรึกษาทางวิชาการ การแนะแนวด้านการใช้ชีวิตและการเข้าสู่อาชีพแก่นักศึกษาในคณะ 2)การให้ข้อมูล ทั้งข้อมูลของหน่วยงานที่ให้บริการ การจัดกิจกรรมพิเศษนอกหลักสูตร การจัดหาแหล่งงานทั้งเต็มเวลาและนอกเวลาแก่นักศึกษา   3)การจัดกิจกรรมเตรียมความพร้อมเพื่อการทำงานและการเข้าสู่อาชีพ
  3. แผนพัฒนานักศึกษาให้มีการดำเนินการให้ครบถ้วน ได้แก่ 1)การจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะบัณฑิตที่พึงประสงค์ของคณะ 2)การจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะบัณฑิตตามมาตรฐานผลการเรียนรู้ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิแห่งชาติ คือ กิจกรรมคุณธรรม จริยธรม กิจกรรมความรู้ กิจกรรมทักษะทางปัญญา กิจกรรมทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ  กิจกรรมทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ  3)การจัดกิจกรรมที่ให้เกิดผลลัพธ์ผู้เรียนตามมาตรฐานการศึกษาแห่งชาติ และมาตรฐานการอุดมศึกษา คือ การเป็นผู้รอบรู้ การเป็นผู้ร่วมสร้างสรรค์นวัตกรรม การเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง และ 4)การจัดกิจกรรมให้ความรู้และส่งเสริมให้เกิดทักษะการประกันคุณภาพแก่นักศึกษา
  4. คณะมีการจัดกิจกรรมเตรียมความพร้อมเพื่อการทำงานเมื่อสำเร็จการศึกษาแก่นักศึกษา ตลอดจนมีช่องทางในการให้ข้อมูลและความรู้ที่เป็นประโยชน์ในการประกอบอาชีพแก่ศิษย์เก่า ทั้งการเพิ่มวิทยาการใหม่ๆ ตามศาสตร์ การพัฒนาหรือการปรับเปลี่ยนการประยุกต์ใช้ความรู้ตามการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจยุคใหม่
  5. คณะมีการประเมินคุณภาพการให้บริการ มีการประเมินผลความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ของกิจกรรม มีการประเมินความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ของแผนการบริการนักศึกษา และมีการประเมินความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ของแผนการจัดกิจกรรมพัฒนานักศึกษา โดยคุณภาพการจัดบริการและการจัดกิจกรรมในทุกข้อย่อย ได้ผลการประเมินคุณภาพไม่ต่ำกว่า 3.51 จากคะแนนเต็ม 5
  6. คณะนำผลการประเมินคุณภาพจากข้อ 5 มาใช้ในการปรับปรุงแผน ปรับปรุงการให้บริการนักศึกษาและปรับปรุงการจัดกิจกรรมนักศึกษา เป็นการพัฒนากระบวนการทำงาน เพื่อให้ผลการประเมินสูงขึ้น หรือเพื่อให้เป็นไปตามความคาดหวังของนักศึกษา หรือเพื่อให้นักศึกษามีคุณภาพสูงขึ้น อย่างต่อเนื่อง

เกณฑ์การประเมิน

คะแนน 1

คะแนน 2

คะแนน 3

คะแนน 4

คะแนน 5

มีการดำเนินการ

1 ข้อ

มีการดำเนินการ

2 ข้อ

มีการดำเนินการ

3 – 4 ข้อ

มีการดำเนินการ

5 ข้อ

มีการดำเนินการ

6 ข้อ

ผลการดำเนินงาน

ในการส่งเสริมให้นักศึกษามีสมรรถนะสำคัญตามที่หลักสูตรต่าง ๆ และคณะคาดหวัง คณะฯได้ดำเนินการในลักษณะที่สำคัญ ๆ ดังนี้

   1. คณะมีการจัดทำแผนการบริการนักศึกษา และแผนพัฒนานักศึกษา โดยให้นักศึกษามีส่วนร่วมในการจัดทำแผนการจัดกิจกรรมพัฒนานักศึกษาในภาพรวมของคณะ ด้วยการสำรวจความต้องการของนักศึกษาในการพัฒนางานและพัฒนาตนเอง แล้วจัดทำเป็นโครงการส่งเสริมศักยภาพนักศึกษา บางโครงการ นักศึกษาเป็นผู้รับผิดชอบหลักภายใต้การนิเทศของอาจารย์ เช่น โครงการค่ายภาษาอังกฤษ  วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เป็นต้น ล้วนแต่เป็นโครงการที่มุ่งโดยตรงต่อการพัฒนานักศึกษา โดยโครงการที่มุ่งพัฒนานักศึกษา ประกอบด้วยโครงการหลัก 8 โครงการ จาก 16 โครงการ ที่กำหนดอย่างเป็นรูปธรรม รวมถึงกำหนดแผนเสริมประบการณ์หรือดูแลนักศึกษาต่อเนื่อง ด้วยระบบ Family System  ในปี  2562-63 จัดเป็น 6 Families ช่องทางในการดูแลใช้วิธีการ 1) การพบกับอาจารย์ที่ปรึกษาเดือนละ อย่างน้อย 2 ครั้ง  2) การประชุมออนไลน์ร่วมกับคณบดี 2 ครั้งต่อภาคเรียน   ยกเว้นนักศึกษาปี 1 จะพบคณบดีทุกวันศุกร์ที่ 4 ของเดือน  และ 3) การจัดตั้งกลุ่ม(Group) ใน facebook เพื่อให้นักศึกษาทุกชั้นปีได้พบปะ พูดคุย หรือแจ้งข้อมูล/หารือกับคณาจารย์และคณบดี ได้อย่างต่อเนื่องตลอดเวลา

   2. แผนงาน/โครงการ หรือกิจกรรมพัฒนานักศึกษาได้นำสู่การปฏิบัติอย่างครบถ้วน อาจารย์ที่ปรึกษาดูแลช่วยเหลือนักศึกษาในชั้นปีอย่างต่อเนื่อง ให้คำปรึกษาที่สำคัญๆ เช่น 1)การบริการให้คำปรึกษาทางวิชาการ การแนะแนวด้านการใช้ชีวิตและการเข้าสู่อาชีพแก่นักศึกษาในคณะ  2)การให้ข้อมูล ทั้งข้อมูลของหน่วยงานที่ให้บริการ การจัดกิจกรรมพิเศษนอกหลักสูตร การจัดหาแหล่งงานทั้งเต็มเวลาและนอกเวลาแก่นักศึกษา   3)การจัดกิจกรรมเตรียมความพร้อมเพื่อการทำงานและการเข้าสู่อาชีพ  ทั้งนี้ ในช่วงปฐมนิเทศนักศึกษาใหม่ คณบดีจะสอนเรื่อง การจัดทำแผนพัฒนาตนเองระยะ 4 ปี เพื่อก้าวสู่การเป็นบัณฑิตที่มีศักยภาพสูง สอนให้นักศึกษาแต่ละคนกำหนดเป้าหมายชีวิต  เป้าหมายเกรดผลการเรียน  ปฏิทินการดำเนินชีวิตประจำสัปดาห์  พร้อมให้จัดทำ e-portfolio เป็นรายบุคคล

   3. การพัฒนานักศึกษาแบบมีจุดเน้น คณะได้ให้ความสำคัญกับ 1)การจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะบัณฑิตที่พึงประสงค์ของคณะ เพื่อปลูกฝึกอัตลักษณ์ “ใฝ่เรียนรู้ มีวินัย มีน้ำใจ และรับผิดชอบ” ควบคู่กับ “การพัฒนาทักษะภาษาอังกฤษ” อันเป็นอัตลักษณ์ของสถาบัน 2)การจัดกิจกรรมที่มุ่งให้เกิดผลลัพธ์ผู้เรียนตามมาตรฐานการศึกษาแห่งชาติ และมาตรฐานการอุดมศึกษา คือ การเป็นผู้รอบรู้ (ครอบคลุมเรื่องความรู้และทักษะทางปัญญา) การเป็นผู้ร่วมสร้างสรรค์นวัตกรรม(ครอบคลุมทักษะทางปัญญา การทำงานเป็นทีม และความสามารถด้านการสื่อสาร ไอซีที หรือเชิงตัวเลข)  และ การเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง(การเป็นผู้มีคุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพ และอัตลักษณ์ )   และ 3)การจัดกิจกรรมให้ความรู้และส่งเสริมให้เกิดทักษะการประกันคุณภาพแก่นักศึกษา เพื่อให้นักศึกษามีค่านิยมในการทำงานแบบรับผิดชอบ(Accountability)และมีความสามารถในการบริหารจัดการอย่างเป็นระบบ

   4. คณะมีการจัดกิจกรรมเตรียมความพร้อมเพื่อการทำงานเมื่อสำเร็จการศึกษาแก่นักศึกษา ตลอดจนมีช่องทางในการให้ข้อมูลและความรู้ที่เป็นประโยชน์ในการประกอบอาชีพแก่ศิษย์เก่า ทั้งการเพิ่มวิทยาการใหม่ๆ ตามศาสตร์ การพัฒนาหรือการปรับเปลี่ยนการประยุกต์ใช้ความรู้ตามการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจยุคใหม่

      คณะได้จัดปัจฉิมนิเทศนักศึกษา ก่อนสำเร็จการศึกษา สอนให้ข้อคิดเรื่อง “The Five Year Plan for Beginner Teachers” เสนอให้นักศึกษาจัดทำแผนพัฒนาตนเองในระยะ 5 ปีแรก เพื่อก้าวสู่ความสำเร็จบนเส้นทางชีวิตครู ชี้แจงให้ทุกคนยังคงเป็นสมาชิกของ facebook-Group และเข้ากลุ่มศิษย์เก่า เพื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้หรือเสริมประสบการณ์ร่วมกันอย่างต่อเนื่อง อย่างน้อย ใน 5 ปีแรก หลังสำเร็จการศึกษา

   5. คณะได้ทำการประเมินคุณภาพการให้บริการนักศึกษา รวมถึงการเปิดโอกาสให้นักศึกษาพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง มีการประเมินผลความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ของกิจกรรม ความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ของแผนการบริการนักศึกษา และความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ของแผนการจัดกิจกรรมพัฒนานักศึกษา  โดยสุดท้ายมุ่งไปที่การประเมินสมรรถนะสำคัญตามมาตรฐานการศึกษาชาติ 3 ประการ คือ 1) การเป็นผู้รอบรู้ (ครอบคลุมเรื่องความรู้และทักษะทางปัญญา) 2) การเป็นผู้ร่วมสร้างสรรค์นวัตกรรม(ครอบคลุมทักษะทางปัญญา การทำงานเป็นทีม และความสามารถด้านการสื่อสาร ไอซีที หรือเชิงตัวเลข)  และ 3) การเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง(การเป็นผู้มีคุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพ และอัตลักษณ์ ) โดยสุ่มประเมินนักศึกษาชั้นปีที่ 4 แบบครบถ้สน 100 %  พบว่า ได้ระดับคุณภาพทั้ง 3 ด้าน  เท่ากับ 4.35  4.46 และ 4.23 ตามลำดับ (จากระบบคะแนนเต็ม  5.00)

        กรณีของการประเมินบุคลิกภาพและสมรรถนะทางวิชาชีพครูของนักศึกษาชั้นปีที่ 5 ที่ออกฝึกปฏิบัติการวิชาชีพหรือฝึกสอน พบว่า นศ.ชั้นทปีที่ 5 ปีการศึกษา 2563 ด้คะแนนผลการประเมิน ด้านบุคลิกาพ และ ทักษะการจัดการเรียนรู้ เท่ากับ 442 และ 4.21 ตามลำดับ

     ในกรณีของการประเมินสมรรถนะทางวิชาชีพของนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา คือ ผู้สำเร็จตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพครู ในปี 2563(จำนวน 153 คน) พบว่า ได้คะแนนผลการประเมินด้านการปฏิบัติหน้าที่ครู  การจัดการเรียนรู้ และ การประสานสัมพันธ์ชุมชนเพื่อสนับสนุนการเรียนรู้ เท่ากับ 4.35   4.42   และ 4.17 ตามลำดับ

6. การใช้ข้อมูลผลการประเมินเพื่อการปรับปรุงและพัฒนางาน จากการประเมินผลในข้อ 5 คณะได้ปรับปรุงระบบดูแลช่วยเหลือ โดยจัดกลุ่มนักศึกษาแบบคละชั้นปี เป็น Family System แต่ละกลุ่มจะประกอบด้วยนักศึกษาชั้นปีที่  5  4  3  2  1  และเน้นให้นักศึกษาชั้นปีที่ 2-5 จริงจังกับการพัฒนา e-Portfolio  ที่ประกอบด้วยผลงาน 7 หมวดสำคัญ คือ  1)ข้อมูลส่วนบุคค+ผลงานโดดเด่นสมัยเรียนประถมหรือมัธยม    2)การเป็นผู้มุ่งมั่นในการพัฒนาตนอย่างต่อเนื่อง 3) การเป็นผู้ทำงานอย่างเป็นระบบในลักษณะ PDCA 3) การเป็นนักวิจัย นักสร้างสรรค์ผลงาน เพื่อยกระดับคุณภาพงาน 4) การเป็นผู้รับผิดชอบต่อนักเรียน/ผู้รับบริการ เพื่อร่วมงาน ครอบครัว 5) การเป็นผู้รับผิดชอบต่อสถานศึกษา เพื่อร่วมงานและวิชาชีพ  6) การเป็นผู้มีผลงานที่ปรากฏต่อชุมชนและวงวิชาการ และ 7) การเป็นผู้เรียนในรายวิชาด้วยความมุ่งมั่น จริงจัง ….ส่งเสริมให้นักศึกษาเตรียมพร้อมสำหรับการนำเสนอ(Submit) E-Portfolios เมื่อจบการศึกษา เพื่อขอรับในอนุญาตประกอบวิชาชีพครู หรือการสมัครงาน โดยเฉพาะผู้ที่เข้าเรียนตั้งแต่ ปี 2562 เป็นต้นไป  ซึ่งในช่วงปลายปี 2563 คณะเห็นว่า สำหรับนักศึกษาชั้นปีที่ 4-5 เพื่อเน้นให้นักศึกษาเข้าสู่วิชาชีพได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงไปได้ปรับเปลี่ยนให้เน้น E-Teaching Portfolio ที่สามารถเผยแพร่ต่อชุมชนในวงกว้างได้ และง่ายต่อการยื่นขอใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ

….จากการถอดบทเรียน คณะได้บทเรียนที่ดี คือ 1) การสำรวจ Baseline Competence ของนักศึกษา เป็นการตรวจสอบฐานสมรรถนะที่สำคัญในช่วงรับเข้าเรียน และวิเคราะห์ความเสี่ยงของนักศึกษาแต่ละคน เพื่อส่งข้อมูลให้กับอาจารย์ที่ปรึกษา จะได้รู้จักและเตรียมให้การช่วยเหลือที่ตรงกับความต้องการจำเป็นเพื่อลดอัตราเสี่ยงในการตกออก ถือเป็นวิธีการที่มีแนวโน้มเกิดประสิทธิผลที่ดี  และ 2) E-Teaching Portfolio ของนักศึกษา ควรประกอบด้วยเมนูที่สำคัญ คือ Personalized Learning Community(PLC ROOM) ที่สะดวกอย่างยิ่งต่อการนิเทศ ช่วยเหลืออนักศึกษาเป็นรายบุคคล

รายการหลักฐาน

1.3.(1)ตัวอย่างสื่อในการปฐมนิเทศนักศึกษา
1.3(2) ตัวอย่างการจัดกลุ่มปรึกษาหารืองานผ่าน facebook group
1.3(3) ตัวอย่างการมอบหมายให้ผู้เรียนจัดทำ portfolios
1.3(4) ตัวอย่างการจัดหมู่นักศึกษาในระบบ Families
1.3(5) ตัวอย่างแบบประเมินมาตรฐานสมรรถนะและผลการประเมิน
1.3(6) ตัวอย่างแบบประเมินฺ Baseline Competence

ผลการประเมินตนเอง
เท่ากับ 5 คะแนน